Kategorioj
Sen kategorio

Spiritisma Esprimaro

Dum la 2a Brazila Renkontiĝo de Esperantistaj Spiritistoj (BRES), 2007, okazinta en Uberlândia (MG), kaj ankaŭ dum la 1a evento, en 2006, la Esperantisto Alexandre Melo prezentis la jenan temon: Ĉu ĉiu Esperantisto-spiritisto povas esti amatora tradukisto?
Alexandre Melo, 2a BRES, Uberlândia-MG, 2007

Li konigis al la ĉeestantoj la propran sperton, kiu interalie konsistis el ĉerpado de esprimoj el la spiritisma literaturo tradukita al Esperanto. Dum tradukado de iu spiritisma teksto, anstataŭ cerbumi pri la maniero traduki iun esprimon, ĉefe kiam ĝi ne troviĝas en vortaroj, aŭ kiam la proponita solvo ne estas kontentiga, li serĉis ĝin en la portugallingva elektronika versio de unu aŭ pluraj el la multaj spiritismaj verkoj jam tradukitaj en Esperanton. Trovinte la bezonatan esprimon, li serĉis la respektivan tradukon en la Esperanta versio de la sama verko, kaj ne malofte la trovita solvo estis tute taŭga. Jen la listo de konsultitaj libroj, kiun vi mem povos uzadi.

Tion rakontis nia kunulo Leandro Abrahão, kiu alprenis la metodon kaj kolektis ĉirkaŭ 450 diversajn esprimojn. Ili estas libere legeblaj per ĉi tiu ligilo. Temas pri Excel-dokumento, en kiu vi vidos du tabelojn:
En la tabelo Informoj vi vidos liston de konsultitaj libroj, kaj la respektivajn siglojn (kompletigotajn) uzatajn en la esprimaro. En la apuda tabelo vi trovos evidente la kolektitajn esprimojn mem. Ili estas elprenitaj tiel, kiel ili aperas en la spiritismaj libroj tradukitaj al Esperanto. La vortojn akompanas tiom da ĉirkaŭfrazo, kiom estas necese por ke ili estu komprenataj en ĉiu aparta kunteksto.

Klarigo pri la tabelo “Esprimaro”

Unua kolumno

La kapvortoj aperas diklitere.
Noto: La vortoj, frazoj, kiuj en la libro aperas antaŭ ĝi, estas metitaj post ĝi inter krampoj.
Ekz. a) estridentes (berros) – La frazon oni legu berros estridentes.
Ekz. b) passes (administrando) magnéticos – La frazon oni legu administrando passes magnéticos.

Dua kolumno 

La Esperanta traduko estas transskribita laŭ rekta vortordo, kia ĝi aperas en la koncerna libro.

Tria kolumno 

En ĝi aperas la mallongigoj de la librotitoloj, ekzemple:

NH – Nia hejmo
AR – Ago kaj reago
EM – En pli granda mondo
MS – Memoraĵoj de sinmortiginto
OS – Paŭlo kaj stefano
AJ – Antaŭ du mil jaroj

Kaj aliaj. 

Kvara kolumno

En ĝi estas la ĉaprito el kiu la vorto, dirmaniero, frazo estas elprenita.
Ekz. a) 5 (1-a P.) – Temas pri la kvina ĉapitro de la unua parto de iu libro.
Ekz. b) enkond. – Temas pri vorto elprenita el la enkonduko de iu libro.

Kvina kolumno

En ĝi estas la paĝoj, respektive en la elektronikaj livroversioj portugala kaj Esperanta, en kiuj aperas la koncerna vorto, dirmaniero, frazo kaj ĝia traduko.

Sesa kolumno

En ĝi estas la aperkvanto de la enlistigita vorto.
Klarigo: la nombro indikita koncernas la formon de la vorto enlistigia. Ekzemple, en la libro Nia hejmo, la portugallingva vorto “sublime”, en singularo, aperas 35 fojojn. Do, “1/35” signifas, ke el la 35 aperoj ĝi estas la unua traduko trovita.
———-
Mankas ie kaj ie redakto, kaj kompreneble ĉiuj povas kontribui per novaj esprimoj. Ni laboru plu!
———-
Fine ni legu parton el la antaŭparolo al la verko Turmentego de la memmortigintoj, de Almerindo Martins de Castro, eldonita de Brazila Spiritisma Federacio kaj tradukita de s-ro Benedicto Silva al Esperanto:
El inter la centoj da mediumaj kaj nemediumaj libroj nacilingve eldonitaj, kaj reeldonataj, en Brazilo estas ĝis nun esperantigitaj i.a.: “La Libro de la Spiritoj”, “Antaŭ du Mil Jaroj…”, “En Ombro kaj en Lumo”, “Nia Hejmo”, “Ago kaj Reago”, “La Evangelio laŭ Spiritismo”, “Kio estas Spiritismo?”

Doktrinaj verkoj, romanoj kaj novelo, ili eniris en nian Literaturon, ĉiu siatempe, kun tre favora akcepto kiel edifaj libroj filozofiaj, moralaj aŭ religiaj. Ni memoras kiel unuanime iliaj recenzantoj laŭdis la altan nivelon de ilia lingvaĵo.

Kaj tiun ĝojindan atingon ni ŝuldas al la lingvo-kultura penado de niaj karmemoraj apostoloj de Spiritismo kaj majstroj de nia lingvo, nome, Porto Carreiro Neto kaj Iŝmael Gomes Braga. Por honori la memoron al ili, unu plej urĝa afero, miaopinie, estus kompili Spiritisman Terminaron kun difinaj kaj eksplikaj citaĵoj el la verkoj mem de ili tradukitaj.” [Grasigo nia] (T. Nakamura, Kioto, ekaŭtuno 1969).

Terminaron sen “difinaj kaj eksplikaj citaĵoj” kaj ankoraŭ redaktotan ni iniciatas per la listo proponita de la samideanoj el la Kurso de Esperanto por Spiritistoj (KES), gvidata de Adonis Saliba.
Temas pri komunuma laboro, al kiu ankaŭ vi, leganto, estas invitata.

———-

Kategorioj
Sen kategorio

Vortaroj por tradukemuloj

La jenaj du vortaroj estas sufiĉe popularaj en Brazilo. Ilin eldonis Brazila Spiritisma Federacio – BSF. Laŭ nia scio, ambaŭ estas prilaborataj por iama reeldono.
Por tradukantoj de spiritismaj verkoj ili estas aparte utilaj, ĉar la aŭtoro (jam forpasinta) ĉerpis el la tradukita spiritisma literaturo multe da ekzemplofrazoj.
Krom ili, du aliaj vortaroj, ne tiel vaste konataj, povas esti same oportune uzataj de tradukemuloj.
Grande Dicionário Esperanto-Português (576 paĝoj) estas eldonita de Kultura Kooperativo de Esperantistoj – KKE. La sekvanta kovrilo estas de la 2a eldono, el 1989. Sylla Chaves (jam forpasinta) riĉigis ĝin per centoj da novaj vortoj. Ni ne scias, ĉu KKE reeldonis ĝin intertempe, nek ĉu ĝi estas ie ankoraŭ akirebla.

La alia vortaro estas eldonita de Brazila Esperanto-Ligo – BEL en 2015. Temas pri Grande Dicionário Português-Esperanto (734 paĝoj). Ĝi estas mendebla el la Bela Butiko, la libroservo de BEL. Temas pri vortaro, kiun la aŭtoro Porto Carreiro Neto (1895-1964) ellaboris antaŭ sia forpaso, kaj kiu aperis finfine nur antaŭ kelkaj jaroj.

Ankaŭ en la reto

La jenaj vortaroj estas egale uzindaj:
  1. Vortaro de Túlio Flores, brazila Esperantisto, eksakademiano (Eo-pt kaj pt-Eo)
  2. Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto en reta versio
  3. Reta Vortaro de Esperanto
  4. Tekstaro de Esperanto
  5. Simplaj Samsignifaj Vortoj
  6. Sinonimaro
Se vi konas aŭ uzas aliajn helpilojn, ĉu presitajn, ĉu enretigitajn, komentu! Ni ĝojos ekscii!
Kategorioj
Sen kategorio

Spiritisma Terminaro

Danke al la kontribuo de niaj samideanoj el la Kurso de Esperanto por Spiritistoj (KES), gvidata de Adonis Saliba, ni disponas nun pri listo de terminoj. La enhavo estas proponita de la gelernantoj mem. Restas al ni komunume redakti kaj unuecigi ĝin. Alklaku la sekvantan ligilon por ekvidi la vortoliston:

Listo de Terminoj | Termos Espíritas em Esperanto

———-

Ĉiu povas kontribui per la komentejo de ĉi tiu retpaĝo. Ni forte rekomendas, ke la proponoj fontu el la verko Espiritismo de A a Z (Spiritismo de A ĝis Z), eldonita de Brazila Spiritisma Federacio.

Todos podem contribuir escrevendo comentários abaixo. Recomendamos fortemente que as propostas tenham por fonte a obra Espiritismo de A a Z, publicada pela Federação Espírita Brasileira.

———-

Legu ankaŭ

El nia blogo:
Du principoj
Spiritisma Esprimaro
Terminologiaj gvidiloj

El STEB (Scienca kaj Teknika Esperanto-Biblioteko):
Vortaroj kaj terminaroj listigitaj laŭ 50 fakoj kaj 36 temoj
Terminologio: sciindaĵoj por fari vortarojn kaj terminarojn

Kategorioj
Sen kategorio

Du principoj

Kunlabora kreado de ia Spiritisma Esprimaro estos tiom pli glata, kiom ĝi estos farata laŭ komunaj principoj. Ni proponas plej unue, ke niaj proponoj kaj rekomendoj havu Plenan ilustritan vortaron de esperanto kiel bazon, kaj ke ni diskutu kaj decidu konsidere de la tradukita spiritisma literaturo. Jen ekzemplo:

En la antaŭparolo de la libro La evangelio laŭ spiritismo (3a eldono, 1980, p. 25), la tradukinto (Ismael Gomes Braga) skribis piednote, ke laŭ Plena Vortaro “Spirito, per granda komenclitero, estas ‘Nemateria kaj senmorta homa animo’ kaj spirito, per malgranda komenclitero, estas ‘Tuto de la homaj mensaj kapabloj’.”

Plena vortaro
de esperanto
(PV) estis eldonita en 1930. Plivastigita eldono aperis en
1934 kaj senŝangha reeldono en 1947, la jaro kiam La evangelio laŭ spiritismo en Esperanto aperis. Krom tio, laŭ la Berlina komentita bibliografio
de vortaroj kaj terminaroj en Esperanto 1887-2014
, de Bernhard Pabst, ĝis
1996 PV estas senŝanĝe represita surbaze de ties dua eldono el 1934. Ni disponas
nur pri la naŭa, skanita eldono de PV, kiu ne diferencigas per uskleco la du
signifojn prezentitajn de Ismael.

Tio sugestas, ke se Ismael disponis
jam en 1934 pri eldono de PV, kiu ne diferencigas la vorton per uskleco, la
diferencigo ekzistas nur en la unua eldono, kiun ni bedaŭre ne povas nun
kontroli. Granda komenclitero en PV signifas nur, ke iu vorto estas oficiala.
Iel ajn, per ĉi tiu skiza eseeto ni celas montri, ke la vorto spirito kun
malgranda komenclitero povas signifi kaj nematerian kaj senmortan homan animon
kaj tuton de la homaj mensaj kapabloj.

La uzo de granda komenclitero en la dirita antaŭparolo praviĝus ne pro la bezono diferencigi la sencon, sed pro tio, ke en la franca originalo la vorto Esprits estas majuskla. Laŭ Plena manlibro de esperanta gramatiko, “iafoje majuskloj estas uzataj por montri respekton, ekz. en la vorto Dio.” (PMEG 2020, p. 15).

Ankaŭ la nuntempa Plena ilustrita
vortaro de esperanto
ne diferencigas la signifojn per uskleco. Tamen, antaŭ la
signifo animo, la sesa, estas aldonita atentigo: kun nuanco pli magia ol
religia.
Malgraŭ la atentigo, du ekzemplofrazoj redonas precize la sencon,
kiun ni celas: elvoki spiritojn; la spirito parolis per la dancado de la
tablo.

———-

Iel ajn, Allan Kardec ja diferencigas la vorton spirito per uskleco. Nia esploro daŭros kaj sekvos dua parto de ĉi tiu eseeto.

Kategorioj
Forpasoj

Forpasis batalanto

Ni bedaŭras informi pri la forpaso de s-ro Francisco Mattos, ankaŭ nomata kiel Chico (Ŝiko). Laŭ informoj de lia edzino, s-ino Ana Koide, lia sanstato komplikiĝis, en la hospitalo mem, post sukcesa operacio, kiu forigis sublangan kanceron en komenca fazo. Li elkarniĝis en la aĝo de 82 jaroj la 28an de majo 2022. Omaĝe al li, eĉ se koncize, ni raportos pri lia vivo riĉa je faroj por la Esperanto-spiritista movado kaj por Esperanto mem.
Chico naskiĝis en Palma (MG), kaj loĝis en Braziljo, Brazilo, kie li fondis en la 90aj jaroj la Asocion Spiritisma Mondo (pt AME), kiu celis ekzemple disvastigi spiritismon inter Esperantistoj – kion ĝi faris ĉefe per sendo de Esperantlingvaj libroj al aliaj landoj.
Dum tri dekoj da jaroj li agadis ĉe Brazila Esperanto-Ligo – BEL jen kiel libroservisto jen kiel  estrarano.
Prave konsterniĝas la enkarnaj geamikoj kaj familianoj. Tamen, hosanas la ĉielanoj, kiuj lin bonvenigas nun en la spirita mondo, la vera patrujo.

Saluton, estimata fratamiko! Jesuo vin benu!
Nian kondolencon al la edzino, s-ino Ana.

Chico Mattos en koridoro de la sidejo de BEL (fotis Leandro Abrahão – 23.2.2017)
———-
Jen nekronolga artikolo pri li el Brazila Esperantisto, n-ro 364

Kategorioj
Sen kategorio

Terminologiaj gvidiloj

Jen fakaj legaĵoj, kiuj helpos nian komunumon labori celkonscie:

Jen ĝi en la katalogo de UEA

Kategorioj
Sen kategorio

Junuloj en la 1a BRES

Dum la 1a Brazila Renkontiĝo de Esperantistaj Spiritistoj – BRES, okazinta de la 21a ĝis la 23a de julio 2006, en Ribeirão Preto – SP, estis aparta programero por junuloj.
Temis pri Fingropupa Metiejo, kiun gvidis Leandro Abrahão.
Restas la identigo de personoj sur la foto. Laŭ raporto de Leandro, de maldekstre la staranta paro estas Hugo Oliveira kaj Laís Cruz, kiuj iam poste geedziĝis. Hugo estas filo de Luiz Antônio Pereira de Oliveira Júnior (forpasinta), la organizinto kaj de la ekskurso el Uberlândia-MG al la evento kaj de la 2a BRES, kiu okazis en la dirita urbo, en 2007.
Sidas de maldekstre Lucas Gervásio, partopreninto el Uberlândia-MG. Li partoprenis ankaŭ la duan BRES kaj kunrespondecis pri la infana programo. Ni petis al Leandro rakonti iom pli:
La metiejo estis amuza! Ni uzis rakonton el la portugallingva kolekto “Gato e Rato”, de Mary França e Eliardo França. Ili ellaboris fingropupetojn laŭ la bildo de la roruloj kaj sekve prezentis de malantaŭ mureto Esperantlingvan version de la rankonto. La programero ne aperis en la oficiala programo de la evento, ĉar kiam mi ĝin proponis jam ne estis tempo por aldoni ĝin. La samo okazis al mallonga manpupa teatraĵo, prezentita de mi kaj Almir José de Lima, kunulo el Uberlândia, dum la malferma solenaĵo.

 

Kategorioj
Sen kategorio

Spiritismaj librovendejoj

Per ĉi tiu blogaĵo ni komencas aperigi dokumentojn, kiuj atestas pri vendo de Esperantaj libroj fare de spiritismaj librovendejoj.

La sekvantaj fotoj montras la 3an eldonon de la legolibro “Esperanto Modelo”, de 1991.
Ĝin vendis “Livraria Chico Xavier”, en Uberlândia-MG. Cetere, ĝia adreso estas nuntempe alia.

Kategorioj
Sen kategorio

Duobla dediĉo

Divaldo Pereira Franco (1927-), brazila mediumo, kaj João Custódio Machado (1932-1959) dediĉas al la Esperanto-spiritisto d-ro Carlos de Almeida Wutke (1915-1987) ekzempleron de la romano Nia hejmo, de Andreo Ludoviko, tradukita el la portugala en Esperanton fare de la iama akademiano L. C. Porto Carreiro Neto.

Tupaciguara-MG, Brazilo, la 21an de junio 1959.
Notoj por plua esploro
A) En la urbo estis tiam inaŭgurita de João Custódio ia lernejo, kies nomo estis “Ginásio Esperança”. En la sama konstruaĵo iam funkciis la urbodomo.
B) Indas ekscii pli pri “Livraria Esperanto”, la librovendejo kies glumarko aperas sur la bildo.
Per ĉi tiu blogaĵo ni ĝoje inaŭguras nian Virtualan Muzeon!

Kategorioj
Sen kategorio

Riparo de libroj

La Kampanjo Abel Gomes, lanĉita dum la 12a Brazila Renkontiĝo de Esperanto-Spiritistoj BRES, en 2022, celas interalie ankaŭ ripari spiritismajn librojn en Esperanto. Ĉi-foje kelkaj libroj el la biblioteko de la lernejo Centro Educacional Eurípedes Barsanulfo – CEEB, el Uberlândia-MG, Brazilo, estas rebonigitaj. La randoj estas fortranĉitaj je kelkaj milimetroj, kaj la dorsoj estis malbinditaj kaj poste spiraligitaj. Ĉe CEEB Esperanto estas instruata apud la angla.